BENDE VAN NIJVEL: EEN STAAT IN STAAT VAN ONTBINDING

Minder dan een week nadat advocaat Jef Vermassen zich in een "flip of the tongue" liet ontglippen weet te hebben wie achter de Bende van Nijvel zat gebeuren er rare dingen in het land. Zo overlijdt Brice de Ruyver – ooit grondlegger van de politiehervorming – eensklaps op 62-jarige leeftijd en duurt het een volle dag alvorens de doodoorzaak wordt meegedeeld: hartaderbreuk. En weer twee dagen later bevestigt het Luikse parket dat er vermoedens zijn dat men plots weet wie persoon nr 19 is die jaren op de affiche van de verdachten van de Bende van Nijvel heeft gestaan. Verre van doodgewoon zijn naam publiek te maken wordt die verzwegen, krijgt het volk enkel zijn initialen te horen. En wie er de Waalse kranten on line erop naslaat merkt dat het in Wallonië slechts tweederangsnieuws is: Le Soir, La Dernière Heure et La Meuse beperken zich tot een piepklein artikeltje; La Libre zwijgt in alle talen. En opeens begint een bepaalde pers zich vragen te stellen bij de moord (nekschot) op rijkswachter Peter De Vleeschauwer: werd hij eigenlijk wel vermoord door de hormonenmaffia of veeleer omdat hij te veel wist over de betrokkenheid van de Diane rijkswachtsgroep bij de raids van de Bende van Nijvel waarbij tussen 1982 en 1985 liefst 28 doden vielen?

Aanvankelijk werd nog gedacht dat géén de militair opgeleide rijkswachters van de Dianegroep zo laag gezonken kon zijn dat hij in warenhuizen in koelen bloede onschuldige kinderen zouden hebben afgeschoten. Onderzoekers waren ervan overtuigd dat de Staatsveligheid – die de aanslagen coördineerde en toedekte – dit karwei had overgelaten aan krapuul (stijl Patrick Haemers), maar spoedig bleek dat dit niet het geval was, dat in het meest corrupte van alle Europese Staten, de Staat zelf onschuldige kinderen afschoot om het pad naar de sterke man en de dictatuur te effenen. Want dat was uiteindelijk de bedoeling van een Staat in staat van ontbinding. Al in 1989 schreef ik er een gelijknamige roman over: lees er die maar nog eens op na. Opdrachtgevers moesten gezocht worden in de rechtse vleugel van de toenmalige PSC, de Waalse en Brusselse zusterpartij van de toenmalige CVP.

Nog in 1989 was ik goed geplaatst om het Bendedossier zo goed als mogelijk op te volgen. Mijn eigen advocaat Peter Callebaut uit het Aalsterse was immers raadsman van meerdere bendeslachtoffers maar had helaas geen inzage in de dossiers van onderzoeksrechter Troch. Die had ondertussen in het kanaal Brussel-Charleroi een deel van de wapens teruggevonden die bij de overvallen van de Bende werden gebruikt. Eind 1991 werd ik dan samen met Jan Decorte, Louis Standaert en Willy Goossens met 200.000 stemmen in het Parlement verkozen. Vier dagen voor de verkiezingen werd ik aangehouden en ik moest wachten tot 5 januari 1992 alvorens ik uit de gevangenis werd vrijgelaten. Al vanaf de eerste dagen dat ik in de Wetstraat kon werken werden de lokalen van Standaert en mezelf overspoeld met de meest fantasierijke verhalen (stijl Regina Louf) over de Bende. Van die honderden verhalen opgedist door allerlei klojo's sprongen er wel twee onmiddellijk in het oog. Zo vonden we de misleide garagist terug die ter goeder trouw schietstanden had gelast op de VW Golfs die bij de overvallen, in militaire commandostijl, op het chassis waren gelast. Zelf wist hij niet beter dan dat het een opdracht van het Belgisch leger was. En voorts was er die zonderlinge Waalse barones – Louis Standaert en onze parlementaire medewerkers Gerard Cludts en Arnaud Franssen herinneren zich allicht de naam nog – die heel precies kwam vertellen (met talrijke foto's als bewijs) dat de VW Golfs die bij de overvallen van de Bende werden gebruikt, inmiddels geheel gedementeerd, verborgen lagen in een Waalse grot.

Meteen beseften we waarom Freddy Troch in 1991 (na bijna tien jaar voortreffelijk onderzoek tussen 1982 en 1991) als onderzoeksrechter van het dossier was gehaald. Dat ging gemakkelijk want hij was van CVP signatuur en de CVP, die toen nog erg close was met haar zusterpartij, de PSC, wilde niet worden meegesleurd in het stinkende badwater waarin de PSC was beland. Toedekken die beerput was het devies. Het dossier verhuisde dus naar Wallonië waar allerlei politici van erg rechtse signatuur al deden wat ze konden om de vis te versmoren en het deksel op de beerput te laten. In hoeverre dat het geval was zagen we met eigen ogen. We hadden de foto's van de gedemonteerde overvalwagens van de Bende, het adres van de grot waar ze opgeslagen lagen en de naam van de garagist die de schietstanden had gemonteerd prompt meegedeeld aan de Waalse opvolger van Troch. Maar in plaats van prompt te gaan kijken hield die zich liever bezig met het rookgordijn rond Regina Louf en alle verwante nonsens. Het heeft acht maanden geduurd alvorens de onderzoekers in de grot gingen kijken. En natuurlijk vonden ze er niets. Onze telefoon in het Parlement werd immers continu afgeluisterd. Ten bewijze liet ik één van lijn medewerkers een neptelefoontje geven dat we wapens van de Bende hadden gevonden en dat we die in een café in Nijvel zouden overhandigen aan een privé detective. Buiten mijn medewerker en ikzelf wist absoluut niemand om welk café het ging en dat de afspraak om 18h05 was. Maar om 18h05 werd mijn medewerker wel opgepakt met onder zijn arm … een dik pak oude gazetten.

Is er nu zaterdag een doorbraak geforceerd in het dossier van de Bende van Nijvel? Komt Justitie een beetje lachen, ja? Na de "slip of the tongue" werd advocaat Vermassen onder druk gezet door collega Callebaut, dat als hij namen kende hij die moest meedelen. Meteen paniek bij het corrupte Staatsapparaat dat nu wel minstens één naam moest prijsgeven. Dus waarom niet één (1) van de inmiddels sinds minstens een kwarteeuw bekende namen prijsgeven? Dus dan maar die van een aan lager wal geraakte rijkswachter die, om de klucht helemaal rond te maken, ooit ondervoorzitter van een carnavalsvereniging was. Een naam die geen kwaad kon, want de sukkel was toch al twee jaar dood. Ondertussen weet de halve Wetstraat hoe de vork aan de steel zit maar worden de 28 koelbloedige moorden zorgvuldig toegedekt door Justitie en Staatsveiligheid. Het volk mag niet weten waarom een Staat in staat van ontbinding 28 van zijn burgers in volkomen straffeloosheid mag afknallen. Waarop wacht minister Geens om eindelijk eens zijn bek te openen? Of kan dat niet omdat hij beducht is dat de goegemeente zijn slechte adem zal ruiken?

Chris Bonkoffsky (derde van links), gecondoleerd door de top van de Rijkswacht bij zijn overlijden op 14 mei 2015. Zelfs zijn naam hielden de media achter. Waarom? Al in 1999 had iemand hem herkend op de foto's die de Waalse recherche verspreidde. Maar men vond het wijselijker te wachten tot hij dood was om er iets mee te doen. Stel je voor dat ze hem toen al hadden moeten aanhouden! Zoiets doet men toch niet, a fortiori niet in een Staat in staat van ontbinding. Toen ik op 5 januari 1992 uit de gevangenis van Vorst werd vrijgelaten om in het Parlement de eed af te leggen zei ik tegen de pers: "Hierbinnen heb ik massa's gangsters gezien, maar straks in de Wetstraat ontmoet ik een paar van de echte gangsters, die met jas en das die beletten dat de seriemoordenaars van de Bende van Nijvel en hun opdrachtgevers eindelijk worden aangehouden." Sindsdien is Justitie niet gestopt mij te kloten.

Wij waren de ENIGE partij in het Parlement die vragen DURFDE te stellen over de Bende van Nijvel. We hadden plannen om een twintigtal progressieve juristen en criminologen als parlementair medewerker aan te werven. Maar omdat de Staatsveiligheid al wat we deden controleerde kregen we nog in de eerste weken dat we in het Parlement zaten alle politieke partijen (behalve de Waalse sossen en het Vlaams Blok) op ons dak die gezamenlijk beslisten dat ons alle parlementaire subsidies werden afgenomen. Zoiets is nooit eerder of later met een andere partij gebeurd. Gevolg: wij hadden geen centen om de 20 medewerkers aan te werven en we moesten ons onderzoek staken. Voorts stookten de loopjongens van de Staatsveiligheid continu ruzie tussen de kliek Louis Standaert (verkozen met … 72 stemmen) en mezelf. Ze schoven Standaert de financieel erg bemiddelde Roland Duchatelet in de wielen, dus stopte Lowietje van de Bootjes, nog vragen te stellen over de Bende. Op de duur vond hij het tijdverlies dat we ons daar nog langer mee bezig hielden. Bij de verkiezingen van 1995 kwam hij met zijn kliek en met de miljoenen van Duchatelet met de scheurlijst Banaan op (en zelfs dan hadden ze minder stemmen dan Jan Decorte en ik): Lowietje en zijn financier Duchatelet hadden immers het charisma van een uitgewrongen dweil.